Spis treści

Mediacja – czym jest i kiedy warto z niej skorzystać?

Mediacja – czym jest i kiedy warto z niej skorzystać?

Udostępnij artykuł

Mediacja to niezwykle skuteczny, lecz niestety jeszcze niezbyt popularny sposób na rozwiązywanie konfliktów. W tym wpisie przyjrzymy się mediacji i jej zaletom oraz osobie mediatora, a także porównamy mediację z innymi sposobami rozwiązywania konfliktów takimi jak negocjacje i arbitraż. Mam nadzieję, że po przeczytaniu tego wpisu będziesz wiedział/a więcej o mediacji i rozważysz jej zastosowanie w sytuacji konfliktowej. Wprawdzie mediacja w Polsce najczęściej kojarzy się z postępowaniem rodzinnym (np. sprawy rozwodowe czy dot. alimentów), to w rzeczywistości w drodze mediacji można zakończyć większość sporów, w tym prawie każdą sprawę, która potencjalnie wymagałyby rozstrzygnięcia przez sąd. Stosowanie mediacji niesie za sobą wiele korzyści, o których dowiesz się już za chwilę.

Czym jest mediacja?

Mediacja to sposób na rozwiązywanie konfliktów, który polega na tym, że w sporze między stronami interweniuje strona trzecia zwana mediatorem, która pomaga stronom poprawić ich relacje oraz komunikację między nimi oraz stosuje techniki rozwiązywania problemów i negocjacji, które umożliwiają stronom osiągnięcie porozumienia. Postępowanie mediacyjne ukierunkowane jest na cel i koncentruje się na wspieraniu stron w rozstrzygnięciu sporu.

Zazwyczaj do mediacji dochodzi w sytuacji, gdy strony próbowały porozumieć się na drodze negocjacji, jednak znalazły się w impasie, lub gdy strony nie były w stanie nawet rozpocząć rozmów. Mediacja ma charakter dobrowolny, co oznacza, że strony same decydują się o jej zastosowaniu w konkretnej sytuacji spornej. Strony same wybierają też osobę mediatora i zachowują kontrolę nad procesem mediacji przez cały czas jej trwania.

Strony same decydują również o charakterze porozumienia zawartego po przeprowadzeniu mediacji i jego mocy wiążącej. Może być to np. nowa umowa między stronami dot. sprawy spornej, modyfikacja już istniejącej umowy lub też tzw. ugoda mediacyjna. Ugoda mediacyjna zawierana jest między stronami w obecności mediatora i obejmuje postanowienia mediacyjne dot. praw i obowiązków stron, przyjętych rozwiązań czy zasad mających zapobiec powrotowi konfliktu w przyszłości. Strony mogą nawet wystąpić do sądu o zatwierdzenie tej ugody (i, jeśli to konieczne, również o nadanie jej klauzuli wykonalności) co sprawia, że wywołuje ona wtedy takie same skutki prawne, jak gdyby strony zawarły ugodę przed sądem.

Jakie są korzyści z mediacji?

Mediacja pozwala stronom na:

►wznowienie lub utrzymanie kontaktów,
►nawiązanie i poprawę komunikacji,
►zrozumienie wzajemnych potrzeb i obaw,
►obniżenie poziomu negatywnych emocji,
►uwzględnienie wzajemnych interesów w proponowanych rozwiązaniach,
►wdrożenie skutecznych technik rozwiązywania problemów i negocjacji,
►uniknięcie stresu związanego z udziałem w procesie sądowym, 
►zachowanie kontroli zarówno nad procesem mediacji, jak i treścią porozumienia,
►opracowanie korzystnego dla obu stron porozumienia.

Ponadto mediacja to proces oszczędny zarówno pod względem czasu trwania jak i niezbędnych do poniesienia kosztów finansowych. Jest ona zdecydowanie szybsza niż postępowanie sądowe, które może trwać nawet latami. Jest też tańsza, gdyż nie ma konieczności przeprowadzenia np. postępowania dowodowego czy zatrudniania pomocy prawnej. Co więcej, jeśli proces trwa krócej, tym samym strony szybciej mogą wprowadzić porozumienie w życie i tym samym np. mogą szybciej uzyskać zadośćuczynienie za poniesioną krzywdę czy szybciej może dojść do naprawienia szkody. Niezależnie od tego, czego dotyczy spór, im szybciej dochodzi do konstruktywnego porozumienia, tym korzystniejsze jest to dla stron. W niektórych sprawach szybkość może mieć kluczowe znaczenie, np. jeśli spór toczy się o prawo do użytkowania rzeczy, której stan może się znacząco pogorszyć, jeśli nikt z niej nie będzie korzystał przez czas trwania sporu.

Często nawet jeśli podczas mediacji nie dojdzie do zawarcia porozumienia, strony i tak uważają proces za korzystny, gdyż dochodzi do poprawy relacji między stronami. Może się też zdarzyć, że dzięki mediacji strony nauczą się ze sobą komunikować, pozbędą się negatywnych emocji i zdecydują się na przejście do negocjacji już bez udziału mediatora.

Kim jest mediator? Osoba mediatora, jego zadania i uprawnienia.

Mediatorem jest zazwyczaj osoba niezależna od stron sporu (lub przynajmniej autonomiczna wobec nich), która nie jest bezpośrednio zaangażowana w konflikt. Niezależność mediatora polega na tym, że nie jest ani stroną sporu, ani nie popiera żadnej ze stron, a skutki rozwiązania sporu nie będą miały na niego wpływu (np. nie przyniosą mu żadnych korzyści). Co do zasady, mediator nie ma też osobistych powiązań ze stronami konfliktu i dzięki temu jest bezstronny. Ponadto mediator jest osobą neutralną czyli nie ma uprzedzeń wobec stron sporu, kwestii spornych i potencjalnych rozwiązań, ani też nie faworyzuje jednego z nich. Mediator powinien uwzględniać interesy stron sporu i dążyć do jak najlepszego dla wszystkich stron rozwiązania sporu.

Zadaniem mediatora jest poprawa relacji i komunikacji między stronami i umożliwienie im osiągnięcie porozumienia przez stosowanie skutecznych technik rozwiązywania problemów i negocjacji. Mediator ułatwia stronom zidentyfikowanie i zrozumienie ich interesów, przedstawienie ich drugiej stronie oraz określenie sposobów zaspokojenia ich potrzeb.

Mediator nie jest upoważniony do podejmowania wiążących decyzji za strony. Pomaga stronom, ale nie decyduje o niczym w ich imieniu. Nie może zmuszać ich do przyjęcia wybranych rozwiązań ani narzucać im własnych decyzji. Mediator nie zajmuje się też ustalaniem, która strona ma rację, a która nie. Jest on jednak w stanie wpływać na wynik sporu poprzez uznany przez strony autorytet, swoją osobowość oraz posiadane doświadczenie w zakresie usprawniania procesu negocjacji i rozwiązywania podobnych problemów.

Mediacja a inne sposoby rozwiązywania konfliktów.

Mediacja jest jednym z wielu sposobów rozwiązywania konfliktów, a najbliżej jej do negocjacji i arbitrażu. Często ma ona miejsce w sytuacji, gdy negocjacje pomiędzy stronami okazały się niemożliwe do przeprowadzenia lub nieskuteczne. Jeśli następnie mediacja nie doprowadzi do rozwiązania sporu, strony mogą zdecydować się na arbitraż. 

Mediacja a negocjacje.

Mediacja jest swoistym poszerzeniem negocjacji. Zazwyczaj mediacja jest kolejnym krokiem, jaki podejmują strony, w przypadku nieskutecznych negocjacji. Jeśli strony próbowały się porozumieć między sobą, jednak utknęły w impasie i nie są w stanie kontynuować rozmów, korzystne może okazać się skorzystanie z pomocy osoby trzeciej, jaką jest mediator.

Mediacja a negocjacje - porównanie


Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o negocjacjach i poznać sposób negocjacji oparty na interesach stron, to koniecznie przeczytaj wpis poświęcony temu tematowi (kliknij tu).

Mediacja a arbitraż.

Zarówno mediator oraz arbiter są wybierani przez strony konfliktu i są wobec nich niezależni. Podstawową różnicą między mediatorem a arbitrem jest zdolność decyzyjna. Arbiter, w przeciwieństwie do mediatora, ma władzę by podejmować wiążące decyzje za strony konfliktu. W poniższej tabeli możesz zobaczyć porównanie wybranych cech mediatora i arbitra. Często arbitraż jest kolejnym krokiem, który podejmują strony w celu rozwiązania sporu, jeśli proces mediacji nie zakończył się sukcesem sukcesem.

Mediator a arbiter - porównanie

***

Mam nadzieję, że ten wpis pozwolił Ci dowiedzieć się więcej o mediacji i korzyściach płynących z jej stosowania. Moim zdaniem jest to niezwykle skuteczny, lecz niestety często niedoceniany sposób na rozwiązywanie konfliktów i zdecydowanie polecam korzystanie z niego, jeśli Twoja sytuacja na to pozwala. Jeśli brałeś/aś udział w procesie mediacyjnym, zostaw komentarz poniżej i podziel się swoimi doświadczeniami związanymi z mediacją. Chętnie poznam też Twoje przemyślenia na temat mediacji i odpowiem na pytania, jeśli je masz. Nie zapomnij też ocenić tego wpisu, zaznaczając od 1 do 5 gwiazdek w sondzie poniżej. Z góry dziękuję! : )

***

Jeśli podobał Ci się ten post, a Ty jeszcze nie subskrybujesz mojego newslettera, to koniecznie się na niego zapisz (kliknij tu), by otrzymać wiadomości o kolejnych wpisach na blogu. Jeśli cenisz moją pracę, to bardzo Cię też proszę o mały wyraz wdzięczności jakim jest polubienie mojego bloga na Facebooku (kliknij tu). Będę Ci za to ogromnie wdzięczna! Bardzo mi zależy na tym, żeby jak najszerzej propagować ideę życia w zgodzie i pokazywać, że osiągnięcie porozumienia jest możliwe w każdej sytuacji. Dziękuję Ci, że przeczytałeś/aś ten artykuł i mam nadzieję, że był on dla Ciebie wartościowy!

Pozdrawiam serdecznie,
Gosia

Mediacja – czym jest i kiedy warto z niej skorzystać?
4.3 (86.67%) 6 głosy
Skomentuj wpis

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *